Tròn 20 năm trước, quyết định làm phố đi bộ, phố không động cơ đã được Hội An áp dụng và nhận được hưởng ứng mạnh mẽ từ du khách và người dân. Hội An đã thực sự lột xác.
Xe máy chạy trong khu phố cổ - Ảnh: B.D.
Với những gì đang có, nhiều du khách và cộng đồng cư dân Hội An giờ đây mong muốn một quyết định mạnh mẽ hơn. Thay vì cấm theo khung giờ, nhiều ý kiến cho rằng nên cấm hẳn xe máy ra vào khu phố cổ.
20 năm Hội An làm phố không tiếng động cơ
Mới đây, khi nghe thông tin Hội An đang có kế hoạch lấy phố Trần Phú - "con đường đẹp nhất thế giới" - cùng với Nguyễn Thị Minh Khai để xây dựng thành khu phố kiểu mẫu, phố không có hàng rong, không ăn xin, không động cơ, con phố của "Hội An nhân tình thuần hậu"… thì không ít du khách và người dân bày tỏ sự hào hứng.
"Hội An trong tôi rất ấn tượng nhưng cảm thấy mất vui vì tiếng còi xe. Đi bộ giữa phố cổ tuyệt đẹp với bao cảm xúc, vậy mà tiếng còi xe máy cứ inh ỏi.
Chính quyền nên hạn chế và dần cấm tuyệt đối bấm còi trong phố cổ, sau đó là lan tỏa khắp Hội An. Nên có bảng cấm bóp còi xe trong phố cổ, khu vực trường học, đền chùa, bệnh viện, khu dân cư... Đồng thời có biện pháp xử phạt để phố cổ ngày càng văn minh và tử tế hơn" - bạn đọc Tri Bui gửi ý kiến đến Tuổi Trẻ Online.
Theo hồ sơ, ngày 11-6-2004 đề án "phố cổ không có tiếng động cơ xe máy" đã được thị xã Hội An (nay là TP Hội An) phê duyệt. Từ ngày 24-7 năm đó, đề án đi vào thử nghiệm rồi áp dụng chính thức, ngay lập tức tạo hiệu ứng tốt.
Hiện xe máy vẫn được ra vào phố cổ theo khung giờ - Ảnh: B.D.
Nói về bối cảnh ra đời phương án cấm xe vào phố cổ theo khung giờ, lãnh đạo TP Hội An cho biết thời điểm 2004 lượng xe máy đã tăng lên gấp nhiều lần so với năm 1999 - lúc mà UNESCO vinh danh Hội An là di sản văn hóa thế giới.
Xe cộ tăng lên đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới giao thông. Tình trạng ô nhiễm tiếng ồn, đặc biệt là sự an toàn của khách không được đảm bảo khi cả người đi bộ lẫn xe máy cùng dùng chung lòng đường. Khách không cảm thụ được trọn vẹn vẻ đẹp của không gian phố cổ.
Trước thực trạng đó, Hội An đã giao cho Trung tâm Văn hóa thể thao (nay là Trung tâm VH, TT&PTTH) nghiên cứu lập dự án phố không có tiếng động cơ xe máy.
Ngày 11-6-2004 Hội An cho thử nghiệm rồi sau đó áp dụng thực tế.
Trong quá trình thực hiện, các cơ quan yêu cầu người dân chấp hành tốt các nội dung như không vận hành các loại động cơ phát tiếng ồn, hạn chế tiếng ồn do sản xuất.
Việc bán hàng rong, cân sức khỏe không được phát nhạc, xe máy không hoạt động khi đi qua rào chắn để vào trong phố đi bộ…
Nhìn nhận lại quá trình cấm xe, UBND TP Hội An cho rằng đề án phố dành cho người đi bộ đã trở thành một sản phẩm không thể thiếu của người dân và du khách.
Lượt tham quan tăng vọt, khách thích thú tản bộ dưới không gian tĩnh lặng và thưởng thức tiếng nhạc không lời dịu êm; vừa ngắm phố, mua sắm, chụp ảnh mà không sợ chi phối bởi tiếng ồn hoặc lo bị xe máy va quệt.
"Hội An tự hào bởi các phương tiện thông tin đại chúng luôn dành lời khen đây là địa phương duy nhất trong cả nước có thể tổ chức và duy trì thường xuyên, ổn định cả một khu phố cổ không tiếng động cơ" - báo cáo đúc kết đề án cấm xe vào phố cổ của Hội An nêu.
Cấm tiệt xe luôn được không?
Trung tâm Văn hóa, thể thao và truyền thanh truyền hình Hội An cho biết việc cấm xe vào phố cổ được áp dụng suốt 20 năm qua và có nhiều lần điều chỉnh. Hiện nay Hội An không cho phép xe cơ giới vào trong phố cổ tất cả các giờ trong ngày, kể cả lễ Tết.
Riêng xe máy thì cấm vào từ 9h đến 21h hằng ngày. Người dân sinh sống, làm việc trong phố cổ thì được linh động cho dùng xe máy ra, vào khung giờ từ 11h - 15h để thuận tiện trong sinh hoạt.
Hội An giờ cấm xe có gắn động cơ - Ảnh: B.D.
Nhiều khách du lịch tới Hội An mê mẩn với hình ảnh trầm mặc, bình yên của khu phố cổ. Được tản bộ dưới những con đường trầm mặc rủ những hàng hoa giấy, nhìn ô cửa sổ nhuốm màu thời gian trổ ra ngoài không gian và ngói rêu trổ màu là một cảm giác không tìm thấy ở bất cứ nơi đâu. Nét đẹp của Hội An không tách rời sự bình yên, thân quen, sâu lắng.
Trao đổi với phóng viên, đại diện nhiều công ty du lịch và cộng đồng yêu mến Hội An đều mong muốn thành phố cho cấm hẳn xe máy thay vì cấm theo khung giờ như hiện tại. Trước khi điều này thành hiện thực thì rất cần thiết phải có quy định không được bóp còi xe khi đi trong phố cổ.
Người Hội An chung tay giữ gìn không gian phố cổ
Nói với phóng viên Tuổi Trẻ Online, đại diện UBND TP Hội An cho biết trong khu phố cổ hiện còn khá đông cộng đồng cư dân sinh sống. Việc cấm hẳn xe đi vào ít nhiều sẽ ảnh hưởng tới bà con. Tuy nhiên về lâu dài, ý tưởng cấm xe tất cả khung giờ hoàn toàn có thể xem xét để Hội An bình yên, an toàn hơn.
Về việc sử dụng còi xe máy, theo lãnh đạo TP Hội An, hiện thành phố chưa cấm nhưng trong các đề án liên quan như Hội An nhân tình thuần hậu, đề án xây dựng thành phố du lịch sinh thái, văn hóa… đều có nội dung lồng ghép tuyên truyền để cộng đồng cùng chung tay.
Người dân sống trong khu phố cổ cũng khá ý nhị. Dù vậy vẫn còn một số người khi qua lại vẫn lạm dụng còi xe khiến khách cảm thấy phiền hà. Việc này sẽ tiếp tục được tuyên truyền, khuyến cáo để cộng đồng cùng chung tay giữ gìn vì một Hội An bình yên, an toàn, mến khách.
Đăng thảo luận