Việc di dời nhà trên và ven kênh rạch luôn được TP HCM đặc biệt quan tâm và xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Tuy nhiên, nhiệm vụ này đang gặp không ít khó khăn. Trong đó, khó khăn lớn nhất là nguồn lực tài chính và công tác tái định cư.

Và để đẩy nhanh tiến độ cần tập trung thực hiện giải pháp sau: Đối với nguồn vốn thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng các hộ dân có nhà trên và ven kênh rạch: Giai đoạn 2021-2025, khả năng cân đối ngân sách của thành phố là tương đối hạn chế so với tổng nhu cầu vốn cho các dự án đầu tư hạ tầng giao thông. Kế hoạch tổ chức thực hiện chỉnh trang và phát triển đô thị trên địa bàn TP HCM, giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo chỉ đề ra chỉ tiêu cụ thể là di dời 6.500 căn với tổng vốn đầu tư dự kiến 12.530 tỉ đồng, thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu đề ra tại giai đoạn 2016-2020... Vì vậy, giải pháp đưa ra là phải huy động các nguồn vốn xã hội hóa từ các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia thực hiện dự án. TP HCM cần có các chính sách mở, cách ứng xử riêng đối với các dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch so với các quy định hiện hành để tăng hiệu quả đầu tư nhằm thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia thực hiện. Thực hiện tổ chức lấy ý kiến của các doanh nghiệp, nhà đầu tư có năng lực (về tài chính, kinh nghiệm thực hiện dự án…) trên địa bàn để thu thập, phân loại các nhóm vấn đề cần xin cơ chế riêng để tạo hiệu quả đầu tư, khả năng thu hồi vốn từ đó thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia thực hiện dự án. Ngoài ra, vận dụng Nghị quyết 98 để xin một cơ chế riêng, các chính sách mở sẽ tạo điều kiện thuận lợi thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư tham gia cùng nhà nước thực hiện công tác di dời nhà trên và ven kênh rạch góp phần chỉnh trang đô thị trên địa bàn TP HCM.

Bên cạnh đó, các hộ dân thuộc dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch hầu hết đều sử dụng phần diện tích lấn chiếm, xây dựng không phép trên kênh rạch do đó không đủ điều kiện về bồi thường, hỗ trợ theo quy định dẫn đến giá trị bồi thường thấp và không đủ mua nhà tái định cư hoặc do nơi tái định cư nằm xa khu vực đang sinh sống ảnh hưởng đến việc mưu sinh không bảo đảm ổn định cuộc sống sau khi di dời gây khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Do đó, thành phố cần rà soát các quỹ nhà tái định cư đã được xây dựng (với tiêu chí là quỹ nhà tái định cư lân cận với khu vực có dự án) phân bổ cho các quận, huyện thực hiện di dời, bố trí tái định cư cho các hộ dân. Xem xét sử dụng quỹ nhà ở xã hội được xây dựng trong thời gian tới để phân bổ cho các quận, huyện theo tiêu chí quỹ nhà lân cận với khu vực có dự án để phục vụ công tác di dời, bố trí tái định cư cho các hộ dân. Có chính sách hỗ trợ khoản vay, trả góp khi mua nhà tái định cư, nhà ở xã hội tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ dân thuộc dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch có thể ổn định chỗ ở sau khi di dời...